Yazılım Alanında Kariyer Planlaması

Yazılım Alanında Kariyer Planlaması

Yazılım Alanında Kariyer Planlaması 

Herkese selamlar 👋 yazılım alanında kariyer planlamasına destek olabilmek adına bu yazıyı kaleme alıyorum. Genel olarak iş hayatında gördüğüm örneklerden konuyu derlemeye çalıştım. 

 

1 — Hedef Belirlemek 

Öncelikle bu yolda ne hayal ettiğimiz ve ne istediğimiz çok önemlidir. Yapacağımız seçimler, sevdiğimiz şeyler ve hayallerimiz geleceğimizi doğrudan etkiler. 

Genel olarak yazılıma başladığımızda hangi alana yöneleceğimizi bilemeyiz. Eğitim sürecimiz, çevremiz veya hayallerimiz hedefimizi belirlemede etkin rol oynamaktadır. 
Örneğin: Oyun programlamak istiyorum veya şu şirkette çalışmak istiyorum gibi hedefler yöneleceğimiz alanı seçmekte bize yardımcı olur. 

İlgilendiğiniz Alana Ait İstihdam Seviyesi ve Beklentileri Takip Etmek 

Kariyerimizi ilerletmek istediğimiz alan ile ilgili kesinlikle iş ilanlarına göz gezdirmeliyiz. Bu konuda da LinkedIn kurumsal arenada güzel yardımcılardan biridir. İş ilanı paylaşan kurumlar hangi teknolojileri kullanıyor ve beklentileri neler kolayca buralardan öğrenebiliriz. 

Genel olarak tek başına bir dil öğrenmek yeterli olmayabilir. 

İş ilanlarına bakarak hangi dili öğrenmemiz gerektiğini, hangi tasarım desenleri ve programlama tekniklerini veya ek teknolojileri öğrenmemiz gerektiğini rahatlıkla anlayabiliriz. 

Arz, talep dengesini göz önünde bulundurmak önemlidir. 

Kariyerimiz için istediğimiz birkaç alan varsa, ilan sayılarına göre bir tercih yapmak ilerleme noktasında daha mantıklı olabilir. 
Örneğin: Web geliştirme iş ilanı sayısı 200 iken oyun geliştirme iş ilanı sayısı 5 olabilmektedir. 
Bu durumda iş ilanı az olan veya hiç olmayan iş kollarında, iş başvurularında zor durumda kalabiliriz. Diğer bir sıkıntı iş bulma sürecinin uzaması yüzünden farklı bir alana yönelmek durumunda kalabiliriz. Yeni yöneldiğimiz alan için aldığımız eğitimler yeterli gelmezse eğitim alma süreçlerimizi başa almak zorunda kalabiliriz. Buda bize ekstra vakit kaybı olarak geri döner. 

 

2 — Eğitim 

Eğitim hayatımız, yazılım alanında ilerlememizde önemli aşamalardan biridir. 🙂 Hatta tamda bu anda kariyerimiz başlamış oluyor, sadece farkında değiliz. 

Üniversite yaşantısında genel olarak yanlış düşünülen şeylerden biri “okul bana her şeyi verecek/katacak ve ben buradan mezun olduktan sonra her şeyi yapabilir halde olacağım” düşüncesidir. Bu şekilde düşünüyorsanız geçmiş olsun 😐. Bu örneği vermek istemezdim fakat bu düşünceye sahip çok fazla kişi bulunmakta. Denk geldiğim efsanelerden bir tanesi ise üniversitenin ilk dönemlerinde okuyan birinin “Burada yazılım öğretmiyorlar” diyerek üniversiteyi bırakmasıydı. 

Neeee…! yazılım öğretmiyorlar mı? 😱 Sanırım dolandırıldık. 
(Bu son söylediğim şakadır😅) 

Bu aşamada tam bu düşüncenin tersi olan bir düşünce daha var oda en az bu düşünce kadar tehlikeli “Üniversite ve eğitim hayatı boş ben bunu okula gitmeden de yaparım”. Üniversite sadece yazılım dersleri aldığımız bir yer değil burada kültür ve networkümüzde gelişmeye başlar. Üniversite bizi mükemmel olarak bir yazılımcı yapmaz belki ama bu yolda akademik olarak bir çok şey öğreniriz. Bunun yanı sıra en önemlisi öğrenmeyi öğreniriz. 

Öğrenmeyi, öğrenmek (Kulağa basit geliyor ama maalesef bu konuda da kötü örnekler çok fazla bulunmaktadır.) 

Üniversitenin sosyolojik olarak bir kazanımı daha vardır. İyi bir üniversiteden mezunsanız bazı kapılar size çok daha kolay açılmaktadır. En basit hali ile staj yeri bulmakta veya iş başvurularında sizi öne geçirebilmektedir. 
Yazılım sektöründe yetkinlikler çok önemlidir. Üniversite olarak iyi bir üniversite mezunu olamayabilirsiniz bu noktada da teknik kazanımlarınızı arttırmanız size bu yarışta yardımcı olacaktır. 

Okurken Çalışmak Çok Önemli 

Öğrenim hayatımız devam ederken, yapmamız gereken 2 önemli şey var; 

Yazılım giriş derslerini almaya başladıktan sonra bu alanda proje geliştirmeye başlamak. Yani öğrendiğimiz şeyleri hedeflerimiz ile birleştirerek, deneyimlerimizi arttırmak. Bu süreç okul bitene kadar sürekli devam etmelidir. 

Staj çok önemli bir konu, staj yapacağınız yer sizin işe girme aşamanızda inanılmaz bir referans olabilmektedir. 

Bu maddeler ile ilgili detaylandırma işlemlerine aşağıdaki ana başlıklarda devam edeceğim. 

 

3 — Becerileri Geliştirmek 

Okulda edindiğimiz yetenekler bazen bizi kariyerimizde ilerletmesi için yeterli olmaz. Örneğin okulda c++ dersi alırsın ama c# ile web geliştirici olmak istersin. Okulda bize verilen ile yetinir kendimiz c# dilini öğrenmeye çalışmazsak c# web geliştirici olmamız bir hayli zamanımızı alabilir. 

Okulda öğrendiğimiz dil aslında boşa gitmez genel mantığı anlamak noktasında veya benzerlikleri görmek noktasında faydalıdır. Bir de öğrenmeyi, öğrenmek noktasında da bir hayli yardımcı olur. 

Hedefimiz belli ve bu yolda çalışıyoruz, becerilerimizi geliştireceğiz. Hedeflediğimiz dili iyi bir şekilde öğrenene kadar o dilde devam etmemiz gerekiyor. Bazen sıkılabiliriz, bazen anlamadığımızı düşünebiliriz fakat yılmadan devam etmek en önemlisidir. 
Bunun yanı sıra bu dil ile beraber kullanabileceğimiz yan teknolojileri de hayatımıza katmaya onları da öğrenmeye başlamamız, öğrendiğimiz dili zenginleştirecektir. 

En basiti neredeyse her uygulama bir veri tabanına ihtiyaç duyar bu yüzden SQL dilini öğrenmek bu noktada faydalı olacaktır. 

Bu şekilde hazırlanmış yol haritaları vardır. Başlangıç olarak nereden başlayacağınız, neleri öğreneceğiniz gibi konulara değinilmiştir. Benzer teknolojiler yan yana yazılır bu hepsini öğrenmeniz gerektiği anlamına gelmez. İçlerinden sizin için uygun ve popüler olan bir tanesini tercih edebilirsiniz. 

Yol uzun ve meşakkatli, gözünüz korkmasın… başarabilirsiniz. 🔥💪 

 

4 — Projeler Üzerinde Çalışmak 

Proje çıkarmamız, mümkünse ekipli projeler yapmamız çok önemlidir. Staj deneyimimiz sırasında çalıştığımız projeler veya okuldaki bitirme projelerimiz daha sonrasında iş hayatına atılırken bizlere referans olacaktır. 

Genel olarak bir Github hesabınız olması burada projelerinizi yayınlıyor olmanız sizi tanıtması için faydalı olacaktır. İş başvurusu yaptığımızda ilgili firma bizim neler yapabildiğimizi, hangi alanlarda yetenekli olduğumuzu, hangi teknolojilere hakim olduğumuzu ve çıkardığımız projedeki özellikleri buradan kontrol edebilirler. 

Bu da aslında bir şey anlatmadan yeteneklerimizi sergilemenize olanak veriyor. 

 

5— Staj ve İş Deneyimi 

Staj en önemli olgulardan biridir. Güzel ve katma değerli yapılmış bir staj, işe giriş için bir anahtar olabilir. Bunun ilk geri dönüşü staj yaptığımız şirket olabilmektedir. 

 

Staj programlarında 30~45 günlük staj yapıyorsanız. Daha çok deneyim elde etmek için; staj yaptığınız firmadan uzun dönem stajyerlik yapmak istediğinizi belirtip staj sürenizi arttırmayı deneyebilirsiniz. Bu size hem sektörel bilgi kazanmanızı sağlar. Hem de gerçek projelerde görev alarak tek başınıza elde edemeyeceğiniz deneyimlerin kapısını açabilir. Eğer uzun dönem 3–4 aylık bir staj programınız varsa bu süreyi iyi değerlendirmeye çalışın. Kısa döneme nazaran size katacağı şeyler çok daha fazla olacaktır. 

Yazılım sektörü prestijli bir sektördür. Diğer sektörlere nazaran firmalar personeline daha çok önem verirler. İnsan kaynağı bu işte en önemli şeylerden bir tanesidir. Bu yüzden staj programları personel seçme noktasında önemli bir ölçüt olabilmektedir. Çünkü firma staj süresince; mevcut yetenekleriniz, öğrenme eğriniz, ekip ile uyumunuz, verilen işlere gösterdiğiniz özen ve gelecek için potansiyelinizi görebilmektedirler. 

Staj içinde yine gerçek bir işe başvurur gibi CV göndermek gibi konular vardır. Bu yüzden yazılımı öğrenmeye başladığınız andan itibaren okul haricinde kendinizi geliştirmeniz ve projeler ortaya koymanız gerekmektedir. Bunlar staj kabulü sırasında da etkili rol oynamaktadır. 

Okurken edinilen iş deneyimi çok önemlidir. Bu sadece staj olarak düşünmemeliyiz. Edinilen bilgiler ile yarı zamanlı yazılım sektöründe çalışan bir çok kişi bulunmaktadır. Bu yapması çok zor bir şey değil fakat ciddi bir altyapı gerektirmektedir. İmkan varsa bu şekilde bir kariyer hedeflenmesi, her işi okuldan sonrasına bırakmaktan daha sağlıklı olacaktır. 

 

6 — İşe Alım Mülakatları 

Kurumsal şirketlerde genellikle işe alım süreci tek bir oturumla tamamlanamaz. Birkaç oturumunda işe alım süreci gerçekleşir. Bu süreçleri kısaca şu şekilde özetleyebiliriz. (Bu şirketlere göre değişkenlik gösterebilir) 

• İş İlanının açılması ve CV’lerin toparlanması. 
• CV’ler içerisinden iş için daha uyumlu olan başvuruların seçilmesi. 
• İnsan kaynakları (IK) mülakatı yapılması. 
• Teknik mülakat yapılması. 
• Çalışılacak ekip üyelerinin de katıldığı çay veya kahve sohbeti düzenlenmesi. (Sosyal uyum ölçülmektedir) 
• Uygun bulunan aday/adaylara teklif iletilmesi. 

Genel olarak IK toplantısı ve ekipten kişiler ile yapılan görüşme sizin iletişim ve ekip ile uyumunuzu ölçmek için yapılan görüşmelerdir. Bu görüşmelerde teknik görüşmeler yapılmaz genel olarak karşılıklı olarak tanışma şeklinde düşünebiliriz. 

Burada önemli görüşmelerden biri teknik mülakattır. Bu görüşmede hem iş ilanı ile alakalı teknik sorular size yöneltilerek, yeterlilik ölçülür. Hem de CV de varsa ek olarak belirtiğiniz yetkinlikleriniz, iş deneyimleriniz, eğitim hayatınıza dair sorular ile karşılaşabilirsiniz. 

Öğrendiğiniz ve öğrenmedikleriniz de dahil olmak üzere birçok teknik konu burada soru olarak karşınıza çıkacaktır. 

Bu aşamada örneğin .NET yazılım geliştirme uzmanı gibi bir unvana başvurduysanız: SOLID, tasarım desenleri, nesne yönelimli programlamanın temel taşları vb. konulardan sorular ile karşılaşmanız muhtemel olacaktır. 

Mülakat aşamasında genellikle sizden ücret beklentiniz de sorulmaktadır. Bu aşamada inisiyatifi şirkete bırakmanız yanlış bir durumdur. Sizi tanımayan bir kimsenin birkaç görüşme ile size bir ücret uygun görmesi pek gerçekçi değildir. Siz kendi beklentiniz neyse onu belirtmeniz daha iyi olacaktır. 

 

7 — Başladık Peki Daha Sonrasında Nasıl İlerlemeliyim? 

İş hayatına adım attınız ve şimdi ne yapmanız gerektiğini merak ediyor olabilirsiniz. Bu aşamada da gene bildiğimiz yoldan şaşmıyoruz .😅 

Sık yapılan yanlışlardan biri, iş yerinde tam bir deneyim elde etmeden işten ayrılmaktır. Bu daha sonraki başvurularda size güvensiz bir imaj sağlayacağı için işinizi zorlaştırabilir. 

Zorunda kalmadıkça işten ayrılmayın ve iş yerinde minimum 2–3 yıl çalışarak tecrübe elde etmeye çalışın. Bu durum işten ayrılmanız gerekirse diğer iş başvurularınızda elinizi güçlendirecektir. 

6 ay bir yerde, 8 ay başka bir yerde çalışmak, ne size yeterli tecrübe kazandırır ne de zamanınızı verimli kullanmanıza yardımcı olur. Bu gibi çalışma süreleri iyi bir referansta olmamaktadır. 

 

8— Yazılım Kariyerindeki Artılar, Eksiler ve Sorumluluklar 

Yazılım güzel, havalı ve prestijli bir meslek olmasının yanı sıra bazı eksileri de bulunmaktadır. Burası için biraz karışık bir şekilde ilerleyeceğim, bazı maddelerin kimin için artı ya da kimin için eksi olacağı değişkenlik gösterebilir. 

• Yazılım İle Hayatı Kolaylaştırmak: Bu maddeye dair hepimiz hikayeler duymuşuzdur. Örneğin, yazdığı robot ile gösteriye bilet alanlar gibi hikayeler. Yazılım bilmemizin hayatımıza kolaylaştırdığı birçok yanı vardır. 
• Sürekli Öğrenmek: Sürekli bir öğrenme eğrisi vardır. Hiç bir zaman yüzde yüz bilmek gibi bir kavram yoktur. Kariyeriniz başında da makale okuyup, video izlersiniz 5. yılınızda da hatta 10. yılında da buna devam edersiniz. Öğrenmeyi, araştırmayı sevmiyorsanız bu konu epey canınızı sıkabilir. Öğrenmeyi seven biriyseniz, merak etmeyin hiç canınız sıkılmayacak. 
• Akıldan Kod Yazmak: Genel olarak düşünerek iş yaptığımız için, mesai kavramı gibi bir konu zihnimiz için yoktur. Yaptığınız iş yarım kalsın veya kalmasın sürekli düşünmeye devam edersiniz. Bu istemsiz davranış iliklerinize kadar işler. Akşam eve geldiğinizde bile aklınızda halen o kod parçacığı veya ilgili iş birimine ait çözüm fikirleri dolanır. Bu tabi sosyal yaşantınızı kötü etkileyebilmektedir. 
• Sektörel Bilgi Edinimi: Yazılım geliştirirken tek yaptığımız belli teknolojiler ile kodlama yapmak değildir. Çalıştığımız veya iş yaptığımız seköre ait bilgi birikimini de öğrenme evremiz bulunmaktadır. 

Muhasebe ile ilgili bir yazılıma ait projede görev alıyorsanız otomatik olarak bir muhasebecinin bildiği tüm bilgileri de öğrenmeye başlarsınız. Cari, bilanço, amortisman, mükellef, tevkifat… gibi kavramlar hayatınıza girmeye başlar. 

Muavin’i otobüs ve dolmuşlarda para toplayan kişi zannederken aslında bir defter türü olduğunu da öğrenmiş olursunuz. 

Bir devlet kurumu ile ilgili proje geliştiriyorsanız bu devlet kurumuna ait jargonu ve kaideleri öğrenmeye başlarsınız. 

Bu başlık iş alımlarında örneğin firma, hastane yönetim sistemi işi yapıyorsa daha önce bu veya buna yakın bir işte çalışmış olmanız tercih edilmeniz noktasında bir artı olmaktadır. 

• Canlı Ortamdaki Yazılımda Sorun Çıkması: Yazılımı geliştirirken teknik borçlanma, test süreçlerinin düzgün gerçekleştirilmemesi, farklı test senaryoların denenmemesi vb. gibi konular neticesinde sıkıntı çıkabilmektedir. Bunu sonucu olarak uygulama patlayabilir. Hiç bizimle alakalı olmayan sunucu ile alakalı bir sorunda da yine uygulama patlayabilir. Bu gibi durumlarda maalesef tekrar ayağa kaldırma noktasında destek olmamız gerekebilir. Buda güzel bir akşam veya tatil gününde can sıkıcı bir duruma dönüşebilir. 
• Bel ve Sırt Ağrıları: Genel olarak oturarak çalıştığımız için bel ve sırt ağrıları yaşamamız çok muhtemeldir. Bu konuda birde taşıdığımız laptop çantası eklenince zaten hareketsizlikten güçsüz olan bedenimiz ağrılara kucak açmaktadır. Buna bağlı olarak fizyoterapist seans ücretleri ile karşılaşabiliriz. Bu konuda sporu hayatımızdan çıkarmamız ve sağlımıza dikkat etmemiz önemlidir. 
• Kurumsal Şirketler ve Yan Haklar: Kurumsal şirketlerde çalışanlara sunulan geniş yan haklar, bu şirketlerin personele değer verdiğini göstermektedir.  

 

9 — Ek Tavsiyeler 

• LinkedIn: Özellikle sektörü ve iş ilanlarını takip etmek için, öğrencilik hayatınızdan itibaren bir hesabınızın olması faydalı olacaktır. 
• Github: Yapmış olduğunuz projeleri sergilemek için güzel bir yer. Bunun dışında ekipli/ekipsiz yapılan her projede Git kullanılmaktadır. Erkenden tanışmak ve öğrenmek faydalı olacaktır. 
• Stackoverflow: Her yazılımcının çözüm bulduğu yer. 😃 Burada hesap açarak proje geliştirme işlemlerinizde sorularınız için araştırma yapabilir veya sorular sorabilirsiniz. Belki buradaki sorulara cevap vermeye çalışarak kendinize görevler çıkarıp gelişiminizi destekleyebilirsiniz. 
• Yol Haritaları: roadmap.sh buradan seçtiğimiz yol ile ilişkili teknolojileri araştırılabilir. 
• Notion: Bu yolda öğrendiğiniz bilgileri tutmak için güzel bir uygulama. Burada kodlarınızı da kendi renkli halleri ile tutabilirsiniz. 

 

10— Kapanış 

Genel olarak yazılım sektöründe kariyerimize nasıl başlanması ve nasıl ilerlenmesi üzerine konuştuk.Yaptığınız seçimler ve belirlediğiniz yolda başarılı olmanız dileğiyle.